EUROMIX: το νέο ερευνητικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η αξιολόγηση του κινδύνου μειγμάτων δυνητικά επιβλαβών ουσιών είναι μια από τις προκλήσεις του μέλλοντος. Τα τρόφιμα μπορούν να περιέχουν μια ποικιλία από δυνητικά επιβλαβείς ουσίες: περιβαλλοντικούς ρύπους, κατάλοιπα φυτοφαρμάκων καθώς και δραστικά συστατικά που υπάρχουν φυσικά στο περιβάλλον. Η αξιολόγηση των κινδύνων μειγμάτων από αυτές τις επιβλαβείς ουσίες είναι δύσκολη δεδομένου ότι συνήθως τα τοξικολογικά στοιχεία είναι διαθέσιμα για μεμονωμένες ουσίες και όχι για μείγματα αυτών.

Στόχος της Euromix (European Test and Risk Assessment Strategies for Mixtures) είναι να καλυφθούν τα κενά γνώσεων σε αυτόν τον τομέα μέσα στα επόμενα χρόνια, αναπτύσσοντας μια στρατηγική για τη διερεύνηση και την αξιολόγηση της τοξικότητας των μειγμάτων ουσιών στα τρόφιμα. Σε αυτό το πρόγραμμα, που αποτελεί μέρος του προγράμματος έρευνας και της καινοτομίας στην ΕΕ Ορίζοντας 2020, συμμετέχουν 15 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 26 επιστημονικά ιδρύματα.

Οι καταναλωτές καθημερινά εκτίθενται σε μεγάλο αριθμό τέτοιων ουσιών και ένα πλήθος διαφορετικών μειγμάτων. Όμως το πρόγραμμα αρχικά θα επικεντρωθεί σε ένα μικρό αριθμό σημαντικών και χαρακτηριστικών μειγμάτων διαφόρων σημαντικών από τοξικολογική άποψη συστατικών τροφίμων, ρυπαντές τροφίμων και κατάλοιπα φυτοφαρμάκων.

Το EUROMIX στοχεύει να αναπτύξει πειράματα χωρίς να γίνουν δοκιμές σε ζώα. Από τα πειράματα και τα αποτελέσματά τους, θα πρέπει να διαμορφωθούν συγκεκριμένες οδηγίες για τη μελλοντική υλοποίηση μιας τέτοιας πειραματικής στρατηγικής δοκιμών. Θα αναπτυχθούν νέα μοντέλα με την βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών για τον υπολογισμό των κινδύνων των μειγμάτων που θα λάβουν επίσης υπόψη διάφορα σενάρια έκθεσης. Επιλεγμένα μίγματα ουσιών θα δοκιμάζονται πειραματικά με το λεγόμενο «bioassay toolbox” το οποίο θα αναπτυχθεί.

Εκφράζεται η ελπίδα ότι το πρόγραμμα Euromix θα οδηγήσει στην καινοτομία στον τομέα των δοκιμών μείγματα ουσιών τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Το πρόγραμμα στοχεύει να παρέχει μια στέρεη επιστημονική βάση για την πειραματική ταυτοποίηση των τοξικών επιδράσεων των μιγμάτων ουσιών, ενώ ταυτόχρονα εγγυάται τη μείωση του αριθμού των πειραμάτων σε ζώα σε δοκιμές τοξικότητας. Τελικά, Euromix προσπαθεί να τροφοδοτήσει την τρέχουσα συζήτηση σχετικά με την εναρμόνιση της αξιολόγησης του κινδύνου από μείγματα ουσιών εντός της ΕΕ, στο πλαίσιο του Codex Alimentarius, και με τη συμμετοχή της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (US EPA).