Σήμανση παλετών με το Διεθνές Πρότυπο ISPM 15

Όλα τα ξύλινα μέσα συσκευασίας, όπως ξύλινες παλέτες, καφάσια, κιβώτια συσκευασίας, βαρέλια, στεφάνια παλετών, κ.άλ. πρέπει να φέρουν σήμα σύμφωνα με το Διεθνές Πρότυπο ISPM 15 (International Standard for Phytosanitary ISPM No.15).

Η απαίτηση αυτή αφορά εισαγωγές από μία Τρίτη χώρα στη χώρα μας, ή μέσω της χώρας μας σε ένα άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. Επίσης για εξαγωγές από τη χώρα μας σε μία Τρίτη χώρα, όταν η Τρίτη χώρα έχει προσχωρήσει στην Διεθνή Σύμβαση Φυτοπροστασίας (International Plant Protection Convention).

Για την διακίνηση αποστολών από τη χώρα μας προς ένα άλλο κράτος μέλος της ΕΕ (εξαιρείται η Πορτογαλία) ή αντίστροφα δεν απαιτείται τα ξύλινα μέσα συσκευασίας να είναι σημασμένα κατά ISPM15. Το ίδιο ισχύει και για εξαγωγή από τη χώρα μας προς Λιχτεστάϊν, Ισλανδία, Νορβηγία και Ελβετία ή αντίστροφα.

Η Διεθνής Επιτροπή Φυτοϋγειονομικής Πρόληψης (CPM) υπό την αιγίδα του Οργανισμού Γεωργίας & Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών (FAO) εισήγαγε το 2002 το πρότυπο πιστοποίησης ISPM15 με γνώμονα την εξάλειψη της εισαγωγής και διάδοσης παθογόνων παρασίτων, επιβλαβών οργανισμών καραντίνας και κυρίως του Bursaphelenchus xylophilus (νηματώδης σκώλικας των κωνοφόρων) σε ξύλινα μέσα συσκευασίας και μεταφοράς.

Από το πρότυπο εξαιρούνται η ακατέργαστη ξυλεία πάχους 6mm ή μικρότερου και η μεταποιημένη ξυλεία που έχει παραχθεί με χρήση κόλλας, θερμότητας, πίεσης ή με συνδυασμό αυτών. Στο πρότυπο αυτό περιγράφονται δύο μέθοδοι εξυγίανσης του ξύλου. Ο πρώτος είναι με την χρήση θερμότητας (Heat Treatment). Διενεργείται σε κλειστό θάλαμο, με θέρμανση του κέντρου του ξύλου στους 56°C για τουλάχιστον 30 λεπτά. Ο δεύτερος αφορά υποκαπνισμό με βρωμιούχο μεθύλιο (Methyl Bromide treatment). Η μέθοδος αυτή από τις 18 Μαρτίου του 2010 έχει απαγορευθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί το βρωμιούχο μεθύλιο καταστρέφει το όζον της ατμόσφαιρας. Και στις δύο περιπτώσεις θα πρέπει να γίνει αποφλοίωση (σύμφωνα με την αναθεώρηση του προτύπου το 2009) ώστε αποφευχθεί η εκ νέου επιμόλυνση του ξύλου.

Τα απεντομωμένα ξύλινα μέσα συσκευασίας σφραγίζονται με ένα σημάδι συμμόρφωσης γνωστό ως «γραμματόσημο σίτου» (wheat stamp) και για αυτά εκδίδεται Πιστοποιητικό Φυτοϋγείας.

Ενδεικτική μορφή της σήμανσης κατά ISPM15 βλέπουμε στο παρακείμενο σχήμα. Οι κωδικοί σήμανσης έχουν τις ακόλουθες έννοιες:

ΧΧ= ο κωδικός της χώρας στην οποία έγινε η μεταχείριση.

ΟΟΟΟ= ο κωδικός της εγκεκριμένης επιχείρησης που διενέργησε την μεταχείριση.

ΥΥ= Το είδος της μεταχείρισης. Για την θερμική επεξεργασία είναι ΗΤ και για τον υποκαπνισμό με βρωμιούχο μεθύλιο MB. Το σύμβολο DB που ίσως παρατηρήσετε σε κάποια σήματα να προηγείται των HT ή MB, υποδεικνύει ότι έχει γίνει αποφλοίωση του ξύλου (DeBarking.) Δεν είναι όμως πλέον απαραίτητο, μια και η αποφλοίωση έχει γίνει υποχρεωτική.

Το παραπάνω σήμα δεν επιτρέπεται να είναι γραμμένο με το χέρι.

Στοχευμένοι έλεγχοι στα ξύλινα μέσα συσκευασίας με εμπορεύματα από την Κίνα, διενεργούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες, διότι έχουν παρατηρηθεί πρόσφατα αρκετά κρούσματα.

Όμως πέραν των υποχρεώσεων που υπαγορεύονται από το Διεθνές Πρότυπο, είναι σημαντικό τα ξύλινα μέσα συσκευασίας που διακινούντα μέσα στην χώρα μας και την Ευρωπαϊκή Ένωση και χρησιμοποιούνται για την μεταφορά τροφίμων να τηρούν τους κανόνες υγιεινής. Για παράδειγμα μια παλέτα που έχει χρησιμοποιηθεί σε γραμμή παραγωγής φαρμάκων ή οικοδομικών υλικών ενδέχεται να έχει επιμολυνθεί από μικροοργανισμούς ή άλλα συστατικά. Οι παλέτες αυτές για να χρησιμοποιηθούν σε χώρους αποθήκευσης τροφίμων θα πρέπει πρώτα να εξυγιανθούν ώστε τα προϊόντα να διακινούνται και να αποθηκεύονται με ασφάλεια.